Miałem to zawrzeć w jednym wpisie, ale jednak muszę rozdzielić na dwa. Zaskakująco dużo aut było u nas montowanych/produkowanych pod koniec lat 90-tych.
W dwóch poprzednich odcinkach przeglądu aut produkowanych w Polsce w 1999 roku, które staną się moim zdaniem klasykami, przyjrzałem się dwóm głównym graczom na rynku. Czyli Daewoo i Fiatowi. Dziś czas zobaczyć, co jeszcze można było wtedy kupić "made in Poland". Tym razem nie skupiam się na jednej marce, gdyż gamy pozostałych producentów nie były tak bogate, jak w wypadku Daewoo i Fiata. W każdym razie otwieramy katalog Samochody Świata 1999 i zaczynamy.
Opel
Astra Classic
Najnudniejsza marka świata rozpoczęła montaż Astry I już w listopadzie 1994 roku. Wtedy jeszcze w Warszawie. Zaś 31 sierpnia 1998 Astry zaczęły już wyjeżdżać z fabryki w Gliwicach. Jako, ze na rynek właśnie weszła Astra II, produkowana w Polsce pierwsza generacja otrzymała nazwę Classic. Auto powstawało u nas w trzech wersjach nadwoziowych: hatchback (tylko pięciodrzwiowy), kombi, oraz uważany wtedy za najbardziej prestiżowy typ nadwozia, sedan.W ofercie były dwie wersje: GL oraz GL plus. Ta druga, została w katalogu określona mianem "luksusowej". Z tego co udało mi się ustalić, luksus oznaczał obrotomierz, lusterka i
zderzak w kolorze nadwozia, fabrycznie przyciemniane szyby oraz wspomaganie
kierownicy. Dostępny był także ABS i dwie poduszki powietrzne.
Jeśli chodzi o wybór silników, to oferowane były 1.4 w wersji ośmio- i szesnastozaworowej (60KM i 90KM), oraz 1.6, także jako 8V i 16V (75KM i 100KM). Diesla nie oferowano, bo benzyna była tania.
Technicznie rzecz biorąc, auto konkurowało z Daewoo Lanosem. W końcu oba te auta wywodzą się z Opla Kadetta. Astra była jego bezpośrednim następcą, zaś Lanos zastąpił Nexię, która była praktycznie zrestylizowanym Kadettem. Jednak Astra była od koreańskiego produktu droższa. Mimo to cieszyła się całkiem dużą popularnością. W 1999 roku sprzedano 30 210 sztuk. Choć w tym czasie znalazło nabywców 51 812 Lanosów.
Brakowało jej także ocynkowanych blach, które miał Lanos. Rozmawiałem kiedyś z kolegą, posiadaczem Astry Classic. Powiedział mi, że najbardziej rdzewieją właśnie te Ople, które wyprodukowano w Polsce.
Skoda
Auta czeskiej marki nie były w Polsce produkowane, a tylko montowane z zestawów SKD w zakładzie w Poznaniu.
Felicia
Po przejęciu Skody przez koncern Volkswagen, wszystko wskazywało na to, że Felicia pełnić będzie tylko rolę modelu przejściowego, który w krótkim czasie zostanie zastąpiony nowoczesnym pojazdem o konstrukcji zbliżonej do popularnego Golfa. Stało się jednak inaczej i Felicia jest obecnie modelem, który odnosi niewątpliwe sukcesy handlowe, nie tylko na tradycyjnym rynku zbytu, jakim są dla niego kraje Europy Środkowo-Wschodniej, ale również w Niemczech i wielu innych regionach o silnie rozwiniętej motoryzacji.
Następca modelu Favorit, czyli właśnie Felicia stanowiła mieszankę czeskiej techniki z niemiecką. W 1999 miała już przód przypominający większy model, Octavię. Osobiście, bardziej lubię wersję sprzed modernizacji. Nowsza jest, moim zdaniem, niezbyt spójna stylistycznie. Ot, na siłę do starego nadwozia dopasowano nowy przód, reszty nie zmieniając. Choć dziennikarzom się podobało:
Na początku 1998 roku Felicia otrzymała nowy, bardzo atrakcyjny wystrój nadwozia, z chromowaną kratą wlotu powietrza, podobną jak w Octavii, a ponadto wprowadzono sporo zmian we wnętrzu, stosując jednocześnie wyższej jakości materiały i znacznie lepszą jakość wykonania.
Tak, czy inaczej, było to kolejne auto budowane w myśl zasady "dużo auta za niedużą cenę". Wtedy tak się sprzedawało samochody. Bez gadania o prestiżu i ekologii. Jak ktoś chciał prestiżu, to szukał jakiegoś sedana. W Felicii jednak sedana nie było. Był pięciodrzwiowy hatchback i kombi. Sedan pojawił się dopiero w następcy, czyli Fabii.
Podstawowym źródłem napędu Felicji pozostaje nadal, dość już wysłużony, silnik własnej konstrukcji, który jednak po modernizacji przeprowadzonej przez Volkswagena, stanowi nadal zupełnie wystarczającą jednostkę napędową.
Chodziło tu o silnik 1.3, który w zależności od wersji miał 54 lub 68KM. Oferowane też były silniki 1.1 52KM. A do tego jeszcze dwa silniki przejęte od VW: benzynowy 1.6 75KM i wolnossący diesel 1.9 64KM. Ten ostatni szczególnie popularny w wersji dostawczej, zwanej pickup. Co ciekawe, pickup nie dostał octaviopodobnego przodu.
Felicia dobrze się sprzedawała - 35 479 egzemplarzy w 1999 roku. Biorąc pod uwagę, że jeździ ich do dziś mnóstwo, okazała się udaną i trwałą konstrukcją. Jedynym problemem jest korozja.
Octavia
Drugim modelem Skody montowanym w Polsce (i drugim modelem w ogóle), była Octavia. Tutaj technika była już bardziej niemiecka, niż czeska. Auto bazowało na Golfie IV. Było jednak od niego dłuższe. Marketingowcy starali się je przedstawiać jako auto klasy średniej. Wymiary zewnętrzne by nawet pasowały, ale rozstaw osi, a przez to ilość miejsca w środku, zdradzały, że mamy do czynienia z konstrukcją na bazie auta kompaktowego.
Do wyboru był pięciodrzwiowy liftback (prestiż sedana z funkcjonalnością hatchbacka - to wtedy na prawdę miało sens) i kombi. Aspiracje Octavii widać też w opisie z katalogu:
Nadwozie kombi, którego produkcję rozpoczęto pod koniec 1997 roku, trafia dokładnie w najbardziej modny segment pojazdów na europejskim rynku. Ten typ nadwozia, w wydaniu Skody, należy do ładniejszych konstrukcji; stylizacja jego tylnej części nawiązuje nieco do sportowych kombi z firm BMW lub Mercedes.
Porównania do Mercedesa i BMW mogą budzić uśmiech po spojrzeniu na wystrój wnętrza. W wersji przed modernizacją, oferowanej w 1999 roku, nie był najbardziej estetyczny.
Mechanizmy podwozia oraz zespoły napędowe są konstrukcjami znanymi z różnych modeli Audi i Volkswagena. Oferowane na polskim rynku pojazdy pochodzą z poznańskiej montowni i początkowo były to tylko 5-drzwiowe limuzyny, wyposażone w benzynowy silnik 1.6 o mocy 75 lub 101 KM lub niezwykle oszczędny i dynamiczny silnik wysokoprężny 1.9TDI o mocy 90 KM. Na początku 1999 roku dołączy do tego wersja kombi, a gama silników ulegnie wzbogaceniu. Prócz wymienionych jednostek w Octavii montowane są ponadto: 20-zaworowy silnik 1.8 o mocy 125 KM oraz jednostki wysokoprężne 1.9 litra o mocy 68 i 110 KM, a wyłącznie w wersji kombi, 20-zaworowy silnik 1.8 o mocy 150 KM.
Trzeba przyznać, że oferta jednostek napędowych była bogata. Moce od 68 KM w ledwo jadącym, ale oszczędnym i trwałym dieslu 1.9, do 150KM w wersji 1.8T. Do tego klient mógł wybrać silnik z taką technologią, jaka mu odpowiada. Wolnossący diesel? Jest. Turbodoładowany diesel? Jest. Wolnossący silnik benzynowy? Są. Turbodoładowany silnik benzynowy? Jest. Różne moce, pojemności i technologie. A dziś? W obecnym modelu Octavii mamy albo niezbyt już niezawodne TDi, albo zupełnie ryzykowne TSi.
Trzeba przyznać, że spośród aut marek "budżetowych" Octavia była wtedy chyba najbardziej dopracowanym pojazdem. Dodatkowym plusem były jej aspiracje do klasy średniej. W końcu sąsiedzi widzieli dużą limuzynę. A ile miejsca faktycznie było w środku i jak wyglądała deska rozdzielcza to już inna sprawa.
Ford
Znów montaż z zestawów SKD. Tym razem w Płońsku
Ka
Pamiętam, jak ten samochód wchodził na rynek. Wyglądał jak z innego świata. W sumie nawet dziś pierwsza generacja Ka nie wygląda przestarzale. Może nawet bardziej nowocześnie od nijakiej obecnej? Choć nie każdemu się podobała:
Mimo trwających nadal sporów dotyczących estetyki małego Forda,pojazd ten coraz częściej spotykany na europejskich drogach, gdzie zdecydowanie wyróżnia się w jednorodnej masie innych pojazdów.
Wtedy ten styl nazywał się u Forda New Edge design. W sumie trzeba przyznać, że pod koniec lat 90-tych powstały zdecydowanie najładniejsze europejskie Fordy. Choć gigantyczne, niepolakierowane, plastikowe zderzaki nieco psuły wygląd Ka. Auto było oparte na modelu Fiesta.
W przeciwieństwie do formy nadwozia, techniczna strona pojazdu jest całkowicie konwencjonalna i zarówno mechanizmy podwozia, jak i układ napędowy są konstrukcjami dobrze znanymi z modelu Fiesta.
A obecnie mamy zazwyczaj totalnie na odwrót: udziwniona na siłę technika przy nudnej i konwencjonalnej stylistyce.
W każdym razie w Ka oferowany był silnik 1.3 o mocy 50 lub 60 KM. Autko całkiem nieźle się prowadziło, choć i tak było wykorzystywane głównie jako wózek na zakupy.
Fiesta
Wtedy ten samochód uznawany był za mało nowoczesny. Co nie było wcale wadą, gdyż konstrukcja była dość dopracowana. Z resztą, była też oferowana jako Mazda 121.
Oferowany obecnie model Fiesta nie jest już tym nowoczesnym pojazdem, który miał swój debiut w 1976 roku, i który wówczas znacznie ożywił dość konserwatywną paletę modeli firmy Ford. Jednak ze względu na znaczne zainteresowanie runku pojazdami o małych wymiarach, Fiesta nadal znajduje sporo nabywców. Powodzenie tego modelu wynika również z dojrzałości konstrukcyjnej oraz walorów użytkowych, jakie prezentuje ten mały Ford.
Podobnie jak w przypadku Ka, w Fieście był oferowany silnik 1.3 o mocy 50 lub 60 KM. Jednak nie było to jedyne źródło napędu. Dostępne były także silniki serii Zetec: 1.2 75 KM i 1.4 90 KM . Co ciekawe był też diesel 1.8 o mocy 60 KM. Była to chyba najbardziej bezsensowna konfiguracja Fiesty. To auto i tak paliło mało przy silnikach benzynowych, więc oszczędność z niskiego spalanie diesla była niwelowana przez wyższą cenę zakupu i ubezpieczenie.
Auto może nie było jakoś szczególnie ciekawe, ale w wersji pięciodrzwiowej było chętnie wykorzystywane jako samochód rodzinny. Z resztą, wtedy wszystko, co miało więcej niż dwoje drzwi, było uznawane za świetny samochód rodzinny.
Escort
Kolejny z samochodów klasy kompaktowej montowanych w Polsce. Pamiętam, że miał koszmarną opinię. Kiedy rodzice wybierali nowe auto, o Escorcie usłyszeli, że rdzewieje od razu po wyjechaniu z salonu. Do tego podobno ma mnóstwo innych problemów. Mimo wszystko, sprzedawał się całkiem przyzwoicie, a sporo tych aut dotrwało do dziś.
Escort stanowi obecnie już bardzo dojrzałą konstrukcję, której koncepcja powstała na początku poprzedniego dziesięciolecia. Funkcjonalność oferowanych pojazdów została zweryfikowana wieloma tysiącami egzemplarzy sprzedanych w przeciągu minionych lat.
W 1999 roku ten samochód znikał już z oferty Forda, zastępowany przez Focusa. Mimo to, nadal oferowane były wersje hatchback (trzy- i pięciodrzwiowe), sedan i kombi. Produkcję cabrio zakończono w 1998 roku.
Całkiem bogata była też oferta silników. Obok 1.3 60KM, pod maskę Escorta trafiały 1.4 75 KM, 1.6 90 KM, 1.8 116KM, a także diesel 1.8 60 lub 90 KM, zależnie od obecności turbosprężarki.
Escort zajął 10 miejsce w statystykach sprzedaży w 1999 roku.
